Czasem rodzice nie wiedzÄ…, kiedy mowa ich dziecka jest już opóźniona a kiedy po prostu jest "leniuszkiem sÅ‚ownym".
W przypadku niewielkich odchyleÅ„ od normy mówi siÄ™ jedynie o różnicach indywidualnych miÄ™dzy dziećmi, a dopiero przy gÅ‚Ä™bszym stopniu odchyleÅ„ od normy używa siÄ™ terminu zaburzenia. W wypadku opóźnionego rozwoju mowy zaburzeniem dla nas bÄ™dzie wolniejsze niż u rówieÅ›ników wyksztaÅ‚canie siÄ™ mowy czynnej i biernej nazywamy opóźnionym rozwojem mowy. PojÄ™cie opóźnionego rozwoju mowy ma szeroki zakres i nie zostaÅ‚o dotychczas jednoznacznie okreÅ›lone, jednakże każdy z opisujÄ…cy to zjawisko bezwzglÄ™dnie podkreÅ›la fakt, że opóźniony rozwój mowy może mieć charakter izolowany lub wspóÅ‚wystÄ™pować z innymi zaburzeniami rozwojowymi. (Balejko 1994, Demel 1979, JastrzÄ™bowska 2003, Spionek 1963) Na tej podstawie dokonano podziaÅ‚u opóźnionego rozwoju mowy na samoistny, zwany również prostym, którego przyczyny wynikajÄ… z indywidualnego tempa rozwoju dziecka lub niedojrzaÅ‚oÅ›ci aparatu artykulacyjnego i obserwuje siÄ™ tu jedynie zaburzenia w procesie nadawania przy zachowaniu prawidÅ‚owej zdolnoÅ›ci rozumienia oraz niesamoistny, wynikajÄ…cy z innych zaburzeÅ„ a wiÄ™c powiÄ…zany z np.: upoÅ›ledzeniem umysÅ‚owym czy niedosÅ‚uchem. Ten rodzaj opóźnienia powstaje wiÄ™c na okreÅ›lonym tle i zwiÄ…zany jest z nieprawidÅ‚owoÅ›ciami rozwoju psychoruchowego. H. Spionek podaje, że opóźniony rozwój mowy może przejawiać siÄ™ w późniejszym pojawieniu siÄ™ gaworzenia, pierwszych sÅ‚ów oraz zdaÅ„ prostych i zÅ‚ożonych. NiepokojÄ…ce winno również być ubóstwo sÅ‚ownika czynnego i biernego a także utrzymujÄ…ce siÄ™ dÅ‚ugo niepoprawnej gramatyce oraz swoistej wymowy dzieciÄ™cej. (Spionek 1973, 162) Dla wÅ‚aÅ›ciwego postÄ™powania terapeutycznego niezbÄ™dnym jest postawienie trafnej diagnozy, gdyż zupeÅ‚nie inaczej wyglÄ…dać powinna terapia dziecka z samoistnym a niesamoistnym opóźnieniem rozwoju mowy. Jak podaje G. JastrzÄ™bowska za podstawowÄ… wytyczna możemy tu przyjąć fakt, że w wypadku prostego opóźnienia mowy dziecko powinno charakteryzować prawidÅ‚owe rozumienie mowy, czyli diagnozÄ™ powinniÅ›my rozpocząć od sprawdzenia sÅ‚ownika czynnego i biernego. PodsumowujÄ…c opóźniony rozwój mowy diagnozujemy, gdy mowa dziecka, jako czynność mówienia i rozumienia bÄ…dź tylko jedna z nich wyksztaÅ‚ca siÄ™ później niż u rówieÅ›ników. Autor: Monika Wilkosz |